چند روز پیش، گزارشی ارزشمند از برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد (UN-Habitat) با عنوان “World Smart Cities Outlook 2024” منتشر شد. این گزارش، تحلیلی جامع از وضعیت فعلی توسعه #شهرهای_هوشمند، چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی شهرها در حوزه هوشمندی رو بررسی می‌کنه.
بخش‌های اصلی گزارش:
1- برنامه‌های استراتژیک (Strategic Agendas)
این بخش بررسی می‌کنه که چگونه دولت‌های محلی (شهرداری‌ها) و ملی برنامه‌هایی برای توسعه شهرهای هوشمند تدوین می‌کنن. چالش‌هایی همچون:
– هماهنگی ضعیف بین برنامه‌های محلی و ملی.
– عدم مشارکت گروه‌های آسیب‌پذیر در برنامه‌ریزی.
– سختی در ارزیابی تأثیرات #زیست_محیطی پروژه‌های هوشمند.
2- سیاست‌ها و مقررات (Policies and Regulations)
این بخش متمرکز بر تنظیم مقرراتی است که توسعه زیرساخت‌های #دیجیتال شهری رو تسهیل می‌کنه. این بخش شامل موارد زیر هست:
– حفاظت از داده‌ها و #حریم_خصوصی.
– تدوین استانداردهای فنی.
– ملاحظات اخلاقی در استفاده از #فناوری.
3- ظرفیت و رهبری بخش عمومی (Public Sector Capacity and Leadership)
این بخش توانایی دولت‌ها در مدیریت پروژه‌های شهر هوشمند رو تحلیل می‌کنه. به چالش‌هایی مانند موارد زیر اشاره می‌کنه:
– کمبود منابع و مهارت‌ها در مدیریت پروژه‌ها.
– مقاومت در برابر تغییرات سازمانی.
4- اکوسیستم‌های همکاری و مشارکتی (Collaborative Ecosystem)
نقش مشارکت‌های بین‌بخشی برای توسعه شهرهای هوشمند بررسی می‌شه. این بخش به تعاملات بین بخشی زیر اشاره می‌کنه:
– شهروندان.
– بخش خصوصی.
– دانشگاه‌ها و سازمان‌های تحقیقاتی.
– سایر سازمان‌ها.
5- زیرساخت‌های دیجیتال شهری (Urban Digital Infrastructures)
تحلیل زیرساخت‌هایی مانند شبکه‌های پهنای باند، پلتفرم‌های #داده و شبکه‌های سنسوری که برای شهرهای هوشمند ضروری هستند و تأکید بر اهمیت دسترسی به فناوری برای همه شهروندان است.
6- کاربردهای شهر هوشمند در خدمات عمومی (Smart City Applications for Public Services)
این بخش کاربردهای فناوری در حوزه‌های زیر رو پوشش می‌دهد:
– برنامه‌ریزی شهری.
– مدیریت #انرژی و #آب.
– #حمل_و_نقل.
– مدیریت زباله و پسماند.
– #ایمنی و #امنیت.
در بخش‌هایی از این گزارش، بررسی‌های مهم و جالبی انجام شده. از جمله:
– 69٪ از شهرداری‌ها، یا بیانیه چشم‌انداز یا برنامه استراتژیکی خاص برای توسعه شهر هوشمند دارند. (این درصد نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از شهرداری‌ها در حال برنامه‌ریزی برای آینده هوشمند خود هستند.)
– بیش از 30٪ از شهرها، استراتژی خود رو برای استفاده از #هوش_مصنوعی اتخاذ کرده‌اند.
– 54٪ از کشورها، برنامه‌های شهر هوشمند را در سطح ملی منتشر کرده‌اند.
در نمودارهای مهمی هم به درصد شهرداری‌ها و کشورهای دارای اسناد راهبردی برای توسعه شهر هوشمند و درصد مشارکت ذی‌نفعان مختلف در توسعه شهر هوشمند در قاره‌های مختلف اشاره شده است.
این گزارش نشان می‌دهد که اکثریت شهرهای جهان، با تدوین اسناد استراتژیک، چشم‌اندازها و نقشه‌راه‌های متناسب با ساختارها و نیازهای خود، در مسیر تحقق شهرهای هوشمند انسان‌محور گام برمی‌دارند.
اما متأسفانه، در بسیاری از شهرهای #ایران، هنوز اسناد جامع، چشم‌اندازهای بومی‌سازی‌شده و نقشه‌راه‌های عملی برای تحقق شهرهای هوشمند تدوین نشده است. این شکاف می‌تواند ما رو از روندهای جهانی عقب نگه داره و فرصت‌های مهمی را برای ارتقای کیفیت زندگی شهروندان از دست بدیم.
مطالعه گزارش:
